मुंबई :
‘रेबिजमुक्त मुंबई’ साठी मुंबई महानगरपालिका आणि १५ स्वयंसेवी संस्थांच्या वतीने ६ प्रशासकीय विभागात १५ हजार भटक्या श्वानांचे रेबिज लसीकरण करण्यात येणार आहे. लसीकरणानंतर प्रायोगिक तत्वावर काही भटक्या श्‍वानांच्‍या गळ्यात ‘क्‍यूआर कोड’ असलेले ‘कॉलर’ घालण्‍यात येणार आहेत. तसेच हे लसीकरण मोबाईल ॲप आधारित होणार असून राज्यात पहिल्यांदाच मोबाईल ॲप आधारित रेबिज लसीकरण करण्यात येणार आहे.
२८ सप्टेंबर २०२३ रोजीच्या आंतरराष्ट्रीय रेबिज दिवसाचे औचित्य साधून मुंबई महानगरपालिकेच्या वतीने ‘रेबिजमुक्त मुंबई’ करण्याचे उद्दिष्‍ट निश्चित केले आहे. त्‍यासाठी विविध स्वयंसेवी संस्‍थांची मदत घेतली जात आहे. याचाच एक भाग म्हणून १५ स्वयंसेवी संस्थांच्या मदतीने २९ सप्टेंबर ते १० ऑक्टोबर २०२३ या कालावधीत मालाड, गाेरेगाव, बोरिवली, दहिसर, भांडुप आणि मुलुंड विभागातील जवळपास १५ हजार भटक्या श्वानांचे रेबिज लसीकरण करण्यात येणार आहे. यासाठी १०० कर्मचारी कार्यरत असणार आहेत. केवळ लसीकरणावर न थांबता श्‍वानांच्‍या आरोग्‍यासाठी बृहन्‍मुंबई महानगरपालिका आता अत्‍याधुनिक उपाययोजनादेखील राबविणार आहे.
श्वानांचे लसीकरण करतान त्यांची माहिती मोबईल ॲपच्या माध्यमातून एकत्रित केली जाणार आहे. त्यानंतर स्वयंसेवी संस्थांच्या सहाय्याने श्वानांचे रेबिज लसीकरण करण्यात येणार आहे. लसीकरणानंतर प्रायोगिक तत्वावर काही भटक्या श्‍वानांच्‍या गळ्यात ‘क्‍यूआर कोड’ असलेले ‘कॉलर’ घालण्‍यात येणार आहेत. परिणामी, क्‍यूआर कोड स्कॅन केल्यावर श्‍वानाच्‍या माहितीसह त्‍याला खाद्य देणाऱ्याचा (फिडर) तपशील, लसीकरण आणि वैद्यकीय माहिती प्राप्त होण्‍यास मदत मिळणार आहे.
लसीकरण केलेल्या श्वानाचा फोटो, लसीकरण केलेले ठिकाण आणि त्याच्या आरोग्याची माहिती या मोबाईल ॲपमध्ये एकत्रित करण्यात येणार आहे. ही मोहीम यापुढेही सुरू राहणार आहे, अशी माहिती पशुवैद्यकीय आरोग्य खात्याचे प्रमुख तथा देवनार पशुवधगृहाचे महाव्यवस्थापक डॉ. कलीमपाशा पठाण यांनी दिली आहे.
लसीकरणासाठी या संस्था घेणार पुढाकार
मुंबई पशुवैद्यकीय महाविद्यालय, द वेलफेयर ऑफ स्ट्रे डॉग्स, मिशन रेबिज, वर्ल्ड वाइल्ड वेटरनरी सर्विस, बाई सक्करबाई दिनशॉ पेटिट प्राण्यांचे रुग्णालय, अहिंसा, जीवदया अभियान, मुंबई ॲनिमल असोसिएशन, इन डिफेन्स ऑफ ॲनिमल, यूथ ऑर्गनायझेशन इन डिफेन्स ऑफ ॲनिमल, उत्कर्षा ग्लोबल फाउंडेशन, ॲनिमल मॅटर्स टू मी, जीव रक्षा अ‍ॅनिमल वेलफेअर ट्रस्ट, जेनिस स्मिथ ट्रस्ट, वर्क फॉर केअर ॲनिमल फाउंडेशन आणि युनिव्हर्सल ॲनिमल वेल्फेअर सोसायटी या स्वयंसेवी संस्था या उपक्रमासाठी, निःशुल्क सेवा देत आहेत. तसेच बोरिजर इंगलहाईम ही संस्था मोफत लस पुरवठा करणार आहे.
पुढील वर्षी श्वानांची होणार गणना
२०१४ मध्ये मुंबईमध्ये सुमारे ९५ हजार भटके श्‍वान होते. ती संख्या आता सुमारे १ लाख ६४ हजारांवर पोहोचल्याचा अंदाज आहे. या श्‍वानांना रेबिजची लागण होऊ नये, यासाठी त्यांना रेबिज प्रतिबंधक लस देणे गरजेचे असते. जानेवारी २०२४ मध्ये मुंबईतील भटक्या श्वानांचे सर्वेक्षण होणार असून, त्यांनतर फेब्रुवारी २०२४ मध्ये व्यापक स्तरावर रेबिज लसीकरणाची मोहीम प्रस्तावित आहे. या मोहीम अंतर्गत सुमारे १ लाख भटक्या श्‍वानांना रेबिज प्रतिबंधक लस देण्याचे नियोजन आहे.
